อาจารย์แพทย์จากคณะแพทยศาสตร์ มช. เตือนภัยสุขภาพช่วงหน้าฝน ผู้สูงวัยเสี่ยงต่อโรคหลายชนิด แนะครอบครัวและชุมชนร่วมดูแลอย่างรอบด้าน
6 กลุ่มโรคและอันตราย ที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ช่วงหน้าฝน
อ.พญ.สุภาวิตา เปลี่ยนน่วม อาจารย์ประจำภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ฤดูฝนในประเทศไทยส่งผลกระทบทั้งต่อสิ่งแวดล้อมและการดำรงชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อโรคภัยไข้เจ็บและอุบัติเหตุเพิ่มขึ้น เนื่องจากภูมิคุ้มกันที่ลดลง โรคประจำตัว และข้อจำกัดทางร่างกายที่มากขึ้นตามวัย
1.โรคติดเชื้อทางเดินหายใจ
เช่น ไข้หวัดใหญ่ COVID-19 และปอดอักเสบ จากอากาศชื้นเย็นที่เอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อ แพทย์แนะนำให้ผู้สูงอายุฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี เพื่อลดความรุนแรงของอาการ ลดภาวะแทรกซ้อนและลดอัตราการนอนโรงพยาบาล
2.โรคทางเดินอาหาร
เช่น อาหารเป็นพิษและติดเชื้อในลำไส้ มักเกิดจากเชื้อที่ปนเปื้อนในน้ำหรืออาหารช่วงน้ำท่วมขัง ทำให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือถ่ายเหลว ผู้สูงอายุเสี่ยงต่อการขาดน้ำมากกว่าวัยอื่น หากไม่ดีขึ้นควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว
3.โรคไข้ฉี่หนู (Leptospirosis)
จากการสัมผัสน้ำหรือโคลนที่ปนเปื้อนปัสสาวะสัตว์ติดเชื้อ ผ่านแผลถลอกหรือเยื่อบุ เช่น ตา อาการเตือน ได้แก่ ไข้สูง ปวดน่อง ตาแดง หากต้องเดินลุยน้ำควรสวมรองเท้าบูทและล้างทำความสะอาดร่างกายทันทีหลังสัมผัสน้ำไม่สะอาด
4.โรคผิวหนัง
เช่น เชื้อรา น้ำกัดเท้า หรือผื่นผิวหนัง จากความชื้นสะสม แนะนำให้สวมเสื้อผ้าแห้งสะอาด และรักษาความสะอาดร่างกายเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
5.ปัญหาสุขภาพจิต
เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล ภาวะเครียดหลังเหตุการณ์รุนแรง (PTSD) จากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมหรือความทรงจำจากเหตุการณ์รุนแรง เช่น น้ำท่วมใหญ่ในอดีต ผู้ดูแลควรหมั่นพูดคุย จัดกิจกรรมภายในบ้านร่วมกับผู้สูงอายุ และติดตามข่าวสารอย่างพอดี ไม่กระตุ้นความเครียดจนเกินไป
6.ภาวะหกล้ม
ไม่ใช่เรื่องปกติสำหรับผู้สูงอายุ เกิดได้ทั้งในบ้านและนอกบ้าน อาจทำให้เกิดกระดูกหักหรือบาดเจ็บที่ศีรษะ พบได้บ่อยช่วงฝนตก เนื่องจากพื้นลื่นหรือแสงสว่างไม่เพียงพอ ควรจัดบ้านให้ปลอดภัย เช่น ติดราวจับในห้องน้ำ บันได และทางต่างระดับ ติดพื้นกันลื่น จัดบ้านให้เป็นระเบียบ มีแสงสว่างเพียงพอ และอุปกรณ์ช่วยพยุงที่เหมาะสม หากไปในพื้นที่เสี่ยง ควรเดินด้วยความระมัดระวัง
คำแนะนำ การดูแลผู้สูงอายุช่วงฤดูฝน
- ควรสวมใส่เสื้อผ้าอบอุ่น หลีกเลี่ยงการตากฝน และใช้รองเท้ากันลื่นเมื่อต้องออกนอกบ้าน
- ดูแลโภชนาการให้ครบ 5 หมู่ เน้นผักผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง และดื่มน้ำให้เพียงพอ
- ส่งเสริมการเคลื่อนไหวร่างกาย เช่น ยืดเหยียด เดินหรือออกกำลังกายในบ้าน
- หากมีโรคประจำตัว ควรรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ และไปพบแพทย์ตามนัด
- ระมัดระวังเรื่องหกล้ม
ครอบครัวคือหัวใจสำคัญในการดูแลผู้สูงอายุ
แนะนำควรสังเกตอาการผิดปกติ เตือนเรื่องยา ส่งเสริมการออกกำลังกาย และจัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัย ปัจจุบันขณะที่หน่วยงานสาธารณสุขสามารถให้ความรู้ จัดบริการวัคซีน และเยี่ยมบ้านเพื่อเข้าถึงกลุ่มเปราะบาง แค่มีคนใกล้ชิดคอยใส่ใจ ก็ช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกปลอดภัยและอบอุ่นในฤดูฝนได้มากขึ้น
