“ร้อนใน” ในทางสุขภาพ สามารถบอกโรคภัยไข้เจ็บได้ เป็นมาตรวัดสุขภาพที่รู้ได้ด้วยตัวเองเบื้องต้น ดังนั้นหากเกิดอาการ ร้อนใน ขึ้นมากับคุณ ร่างกายอาจจะกำลังส่งสัญญาณเตือนบางอย่างว่ามีปัญหาสุขภาพด้านใดอยู่บ้าง
สาเหตุแผล ร้อนใน
ส่วนใหญ่เมื่อเกิดอาการเป็นแผลนร้อนใน ในช่องปาก หลายคนมักเข้าใจกันไปว่าสาเหตุมาจากอาการเหนื่อยล้า หรือนอนดึก เท่านั้น จริงๆ ยังมีอีกหลายสาเหตุ ดังต่อไปนี้
ติดเชื้อในช่องปาก ทั้งจากเชื้อแบคทีเรียและไวรัส หรือบางคนที่ภูมิไม่แข็งแรงอยู่แล้วอาจพ่วงเชื้อ ?รา? เข้าไปด้วย มีอาการแผลกว้างและลึก มีน้ำเหลืองหรือหนองออกมาเปรอะ และที่แน่นอนคือ ต่อมน้ำเหลืองข้างคอต้องโตด้วยครับ นอกจากนั้นยังมีเชื้อแปลกบางชนิดที่ผลิตแผล ร้อนใน ได้ อาทิ เชื้อวัณโรคครับ
มีสิ่งแปลกปลอมในปาก อาทิ ก้างปลา เหล็กดัดฟัน ฟันปลอมที่ไม่พอดีเหงือก เหล่านี้มีสิทธิ์เป็นผู้ร้ายทำอันตรายเยื่อเมือกอ่อนๆ (Oral Mucosa) ได้ หากมีสิ่งแปลกปลอมชั่วครั้งชั่วคราวอย่างเหล็กดัดฟัน พอเลิกใส่มันก็จะหายได้เอง แต่ถ้าเป็นของที่อยู่นานอย่างฟันปลอมก็อาจทำให้เป็นแผลเรื้อรังมีกลิ่นปากได้ครับ
กินอาหารมันและหวานจัด การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยน้ำมันพืชจะมีกรดโอเมก้า6 สูง กระตุ้นการอักเสบในช่องปากได้ส่วนของหวานก็ทำให้เกิดการอักเสบและเรียกเชื้อแบคทีเรียมารุมกินโต๊ะด้วยได้ง่ายขึ้น
ต่อมน้ำเหลืองโต ซึ่งเกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ และเมื่อร้อนในหายมันก็จะหายไปเช่นกัน เรื่องสำคัญอยู่ที่ต้องแก้ให้ถูกจุดเท่านั้นละครับ
ร้อนใน อาจเป็นโรคอื่นๆ ได้มากกว่าที่คิด
มะเร็งในช่องปาก สังเกตได้ง่ายคือ ผู้ป่วยมักมีประวัติสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ และตัวแผลนั้นก็ดู ?รุนแรงกว่าร้อนในทั่วไป เช่น แผลโตไว ดูขรุขระ ขอบไม่สวย และเป็นเรื้อรังผิดสังเกต
เชื้อไวรัสเริม เชื้อเริมเติบโตได้ดีที่เยื่อบุครับ ในช่องปากเป็นบ้านที่อยู่สบายของไวรัส เพราะมีทั้งความชุ่มชื้นอบอุ่นและเป็นส่วนตัวจึงไม่น่าแปลกที่เชื้อไวรัสแผลในปากจะงอกงามดีอย่างที่เรียกว่าแพร่ลูกหลานไปเป็นแผลหลายจุดได้
ดังนั้นในคนที่เป็นแผลร้อนในแบบมีออปชั่นเสริมอย่างเช่น มีไข้ต่อมน้ำเหลืองโต เจ็บและแผลดูไม่สวย แถมเป็นๆ หายๆ ไม่ขาดสักที อย่างนี้อย่านิ่งนอนใจเด็ดขาด
ป้องกันแผล ร้อนใน
- อาหารการกินที่ควรงด เช่น ของทอดของมัน ของหวานจัด รวมถึงการกินของร้อนจัดเกินไป และการดื่มเครื่องดื่มพวกชา กาแฟ และแอลกอฮอล์ในปริมาณที่มากเกินไป
- เน้นอาหารที่มีฤทธิ์เย็นผักที่มีรสชม ช่วยดับการอักเสบ เช่น มะระ ผักที่มีรสขมแก้อาการร้อนใน แนะนำเมนูต้มมะระหรือมะระผัดไข่ หรือ สะเดาน้ำปลาหวาน แต่ไม่ควรมีรสหวานหรือเค็มจัดเกินไป ในสะเดามีทั้งโฟเลต ธาตุเหล็ก สังกะสี วิตามินเอและซี สามารถช่วยสมานแผลร้อนในที่ผิวหนังได้มาก
- เครื่องดื่มที่เยียวยาแผลร้อนในได้ดี เช่น น้ำใบบัวบก น้ำข้าวกล้องงอก น้ำเก๊กฮวยจะดื่มแบบร้อน หรือเย็นก็ได้ น้ำเฉาก๊วยเย็นนอกจากจะชื่นใจยังช่วยให้ปากที่ร้อนในรู้สึกสบายขึ้นได้เยอะ
ในปัจจุบันมียาป้ายแก้แผลร้อน ซึ่งหากเลือกใช้ขอให้ระมัดระวังเรื่องความสะอาด เพราะถ้าทาถูไปนานๆ อาจทำให้ติดเชื้ออักเสบที่แผลได้ อาจจะทำให้เป็นเชื้อหนองหรือเชื้อราได้
ขอบคุณข้อมูล : นิตยสาร Health&Cuisine ตุลาคม, Issue 141 นายแพทย์กฤษดา ศิรามพุช
