หลายคนคงเคยเจอกับปัญหา เมื่อต้องขึ้น-ลง ลิฟต์ หรือ เครื่องบิน มักจะมีอาการ หูอื้อ หรือ ปวดหูนั่นเป็นเพราะว่า ร่างกายมีท่อยูสเตเชี่ยน ซึ่งเป็นท่อที่ช่วยปรับความดันของหูชั้นกลางให้เท่ากับบรรยากาศภายนอก เมื่อใดที่ท่อนี้ทำงานผิดปกติ จะส่งผลทำให้เกิดอาการหูอื้อ, ปวดหู, มีเสียงดังในหู หรือเวียนศีรษะบ้านหมุนได้ วันนี้ขอนำเสนอวิธีป้องกันหูอื้อเวลาขึ้นลิฟต์ หรือขึ้นเครื่องบินมาให้ทุกคนได้ลองนำไปใช้
1.เวลาเดินทาง ควรป้องกันตนเองไม่ให้เป็นหวัด
โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง เช่น เครียด, นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ, การสัมผัสอากาศที่เย็นมากเกินไป เช่น ขณะนอนเปิดแอร์หรือพัดลมเป่าจ่อ, ไม่ได้ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายเพียงพอ, การดื่มหรืออาบน้ำเย็น, ตากฝน หรือสัมผัสอากาศที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จากร้อนเป็นเย็นจากเย็นเป็นร้อน หรือมีคนรอบข้างที่ไม่สบายคอยแพร่เชื้อให้
สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคจมูกหรือไซนัสอักเสบเรื้อรัง ควรป้องกันไม่ให้อาการทางจมูกหรือไซนัสกำเริบ โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการ (เช่น ความเครียด, การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ, อารมณ์เศร้า, วิตกกังวล, เสียใจ, ของฉุน, ฝุ่น,ควัน, อากาศที่เปลี่ยนแปลง และการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจหรือหวัด) เนื่องจากถ้ามีการอักเสบในโพรงจมูก จะส่งผลถึงรูเปิดของท่อยูสเตเชี่ยนซึ่งอยู่ที่โพรงหลังจมูก ทำให้การทำหน้าที่ของท่อยูสเตเชี่ยนผิดปกติไป เกิดปัญหาของหูดังกล่าว
2.ถ้ามีอาการทางจมูก และจำเป็นต้องขึ้นเครื่องบิน
เช่น คัน, จาม, คัดจมูก, น้ำมูกไหล และจำเป็นต้องขึ้นเครื่องบิน ควรใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการทางจมูก เช่น รับประทานยาแก้แพ้, ยาหดหลอดเลือด หรือใช้ยาพ่นจมูก อาจร่วมกับการล้างจมูก หรือการสูดไอน้ำร้อน เพื่อทำให้การอักเสบภายในจมูกลดน้อยลง ซึ่งจะส่งผลให้เยื่อบุรอบรูเปิดท่อยูสเตเชี่ยนยุบบวมลง ทำให้ท่อยูสเตเชี่ยนกลับมาทำงานปกติได้เร็วขึ้น เช่น อาจรับประทานยาหดหลอดเลือด (oral decongestant เช่น pseudoephedrine) ก่อนเครื่องบินขึ้นหรือลง ประมาณครึ่งชั่วโมง หรือพ่นยาหดหลอดเลือด (topical decongestant เช่น ephedrine, oxymetazoline) ก่อนเครื่องบินขึ้นหรือลง ประมาณ 5 นาที
3.เคี้ยวหมากฝรั่ง
ทำให้ท่อยูสเตเชี่ยนทำงานเปิด/ ปิดอยู่ตลอด ระหว่างเครื่องบินขึ้นหรือลงลงลิฟต์ขึ้นลิฟต์ เช่น เคี้ยวหมากฝรั่ง เพื่อให้มีการกลืนน้ำลายบ่อยๆ ในขณะกลืนน้ำลายจะมีการเปิดและปิดของท่อยูสเตเชี่ยน หรือบีบจมูก 2 ข้างและกลืนน้ำลาย 1 ครั้ง (ท่อยูสเตเชี่ยนจะปิด) และเอามือที่บีบจมูกออกและกลืนน้ำลาย 1 ครั้ง (ท่อยูสเตเซียนจะเปิดและปิด) ขณะที่เป็นหวัด หรือไซนัสอักเสบ ซึ่งมีการติดเชื้อในจมูก ไม่ควรบีบจมูก และเป่าลมให้เข้ารูเปิดของท่อยูสเตเชี่ยน เพราะจะทำให้เชื้อโรคในจมูกเข้าไปสู่หูชั้นกลางได้
4.อาจพ่นหรือหยอดยาหดหลอดเลือด
ถ้าได้ป้องกันอาการของหูก่อนขึ้น/ลงเครื่องบิน ตามข้อ 2 แล้วยังมีอาการทางหูอยู่ อาจพ่นหรือหยอดยาหดหลอดเลือดเข้าไปในจมูกอีกทุก 10 -15 นาที และทำให้ท่อยูสเตเชี่ยนทำงานเปิด/ปิดอยู่ตลอด ดังที่อธิบายไว้ตามข้อ 3 ดังนั้นผู้ที่มีปัญหาเรื่องหูเวลาขึ้น/ลงเครื่องบิน ควรพกยาหดหลอดเลือดชนิดพ่น และชนิดรับประทานไว้ด้วยเสมอ แค่นี้ก็จะทำให้การเดินทางราบรื่นขึ้นแล้วค่ะ
ที่มา : รศ. นพ. ปารยะ อาศนะเสน ภาวิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
