อนาคตของ “สื่อสาธารณะระดับโลก” อย่าง BBC กำลังสั่นคลอนครั้งใหญ่ เมื่อรายงานล่าสุดจากคณะกรรมาธิการบัญชีสาธารณะของอังกฤษ เปิดเผยตัวเลขที่น่าตกใจว่า ในปีงบประมาณ 2024/25 ที่ผ่านมา BBC สูญเสียรายได้ที่ควรจะได้รับไปมหาศาลถึง 1.1 พันล้านปอนด์ (ประมาณ 4.8 หมื่นล้านบาท) สาเหตุหลักมาจากผู้ชมจำนวนมาก “เลิกจ่าย” และ “หลบเลี่ยง” ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตรับชมโทรทัศน์ (TV Licence Fee) ซึ่งเป็นท่อน้ำเลี้ยงหลักขององค์กร
เจาะลึกตัวเลขสูญเสีย: เมื่อคนดู “เท” ทีวีดั้งเดิม ตัวเลขความเสียหายกว่าพันล้านปอนด์นี้ แบ่งออกเป็น 2 ส่วนสำคัญ ส่วนแรกคือกลุ่ม “ผู้หลบเลี่ยง” (Evasion) หรือผู้ที่ดูทีวีแต่ไม่ยอมจ่ายเงิน ซึ่งมีสัดส่วนสูงถึง 12.5% คิดเป็นมูลค่าความเสียหายกว่า 550 ล้านปอนด์ ส่วนที่สองที่น่ากังวลยิ่งกว่า คือกลุ่ม “ผู้ยกเลิก” (No Licence Needed) หรือครัวเรือนที่แจ้งอย่างเป็นทางการว่า “ไม่จำเป็นต้องใช้ใบอนุญาตอีกต่อไป” เพราะหันไปเสพสื่อทางเลือกอื่น ซึ่งกลุ่มนี้สร้างความสูญเสียโอกาสทางรายได้ถึง 617 ล้านปอนด์
ยุคสตรีมมิงครองเมือง: จุดจบของค่าตั๋วทีวี? ปรากฏการณ์นี้สะท้อนถึงพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง ชาวอังกฤษจำนวนมาก โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ หันหลังให้กับรายการโทรทัศน์แบบดั้งเดิม และมุ่งหน้าสู่แพลตฟอร์มสตรีมมิงบนออนไลน์แทน ทำให้พวกเขารู้สึกว่า การต้องจ่ายเงินรายปีสูงถึง 169.50 ปอนด์ (ประมาณ 7,400 บาท) ให้กับ BBC เป็นเรื่องที่ไม่คุ้มค่าและไม่จำเป็นอีกต่อไป ประกอบกับค่าครองชีพที่พุ่งสูงขึ้น ทำให้ “ค่าไลเซนส์ BBC” เป็นสิ่งแรกๆ ที่ถูกตัดออกจากรายจ่ายประจำบ้าน
ระบบจัดเก็บล้าสมัย: ยิ่งไล่ ยิ่งหนี รายงานยังวิพากษ์วิจารณ์ระบบการจัดเก็บค่าธรรมเนียมของ BBC ว่า “ล้าสมัย” โดยยังพึ่งพาเจ้าหน้าที่ภาคสนามในการเดินเคาะตามบ้านเพื่อตรวจสอบ ซึ่งเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพต่ำและสร้างความรู้สึกไม่ดีให้กับประชาชน ขณะที่ BBC ยังขาดระบบดิจิทัลที่ทันสมัยในการตรวจสอบการรับชมออนไลน์ ทำให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปได้อย่างยากลำบาก
อนาคต BBC: ปฏิรูปหรือล่มสลาย? แม้ว่าในปีนี้รายได้รวมของ BBC จะยังดูเป็นบวกจากการปรับขึ้นราคาค่าธรรมเนียม แต่ฐานผู้ชมที่จ่ายเงินจริงกลับลดลงเรื่อยๆ ปีละหลายแสนครัวเรือน สถานการณ์นี้เป็นสัญญาณเตือนภัยระดับวิกฤตว่า โมเดลธุรกิจแบบ “บังคับจ่าย” ที่ใช้มายาวนานอาจถึงทางตัน และหาก BBC ไม่เร่งปฏิรูปโครงสร้างรายได้และดึงศรัทธาผู้ชมกลับมา อนาคตของสื่อยักษ์ใหญ่แห่งนี้อาจต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
