นายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี ประธานอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ พร้อมด้วยนางสุพร ตรีนรินทร์ รองเลขาธิการ กปร. รักษาราชการแทนเลขาธิการ กปร. และคณะอนุกรรมการฯ เดินทางไปติดตามการดำเนินงานโครงการขุดลอกแก้มลิงดอนยาวพร้อมอาคารประกอบอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลบางแก้ว อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ โดยรับฟังบรรยายสรุปผลการดำเนินงานโครงการฯ จากผู้แทนกรมชลประทาน และการบริหารการใช้น้ำจากผู้แทนกลุ่มผู้ใช้น้ำ โอกาสนี้ องคมนตรี และคณะได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการดำเนินงานโครงการฯ เพื่อให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายและสร้างประโยชน์สุขให้แก่ราษฎรในพื้นที่ พร้อมทั้งพบปะเยี่ยมเยียนราษฎร ชมผลิตภัณฑ์ของเกษตรกร และเยี่ยมชมพื้นที่โครงการฯ
โครงการขุดลอกแก้มลิงดอนยาวพร้อมอาคารประกอบอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2561 ตามที่ราษฎรหมู่ที่ 7 ตำบลบางแก้ว อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ ขอพระราชทานโครงการเพื่อช่วยเหลือราษฎรซึ่งประสบปัญหาขาดแคลนน้ำสำหรับอุปโภคบริโภคและทำการเกษตรในฤดูแล้ง และประสบปัญหาอุทกภัยในฤดูฝน โดยสำนักงาน กปร. ได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริสนับสนุนงบประมาณให้แก่กรมชลประทาน ในการดำเนินการขุดดินแก้มลิงพื้นที่ 80 ไร่ ลึก 4 เมตร พร้อมก่อสร้างอาคารประกอบ 3 แห่ง ประกอบด้วย อาคารบังคับน้ำรับน้ำเข้า อาคารบังคับน้ำปากเหมือง และอาคารบังคับน้ำระบายน้ำ สามารถกักเก็บน้ำได้ประมาณ 512,000 ลูกบาศก์เมตร โดยดำเนินการแล้วเสร็จในเดือนพฤษภาคม 2564 สามารถเป็นแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้เพื่อการอุปโภคและบริโภคของราษฎรที่อาศัยอยู่ในเขตโครงการและบริเวณใกล้เคียง ในพื้นที่หมู่ที่ 6 และ 7 ตำบลบางแก้ว หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านแดน จำนวน 285 ครัวเรือน รวม 950 คน อีกทั้งสามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรให้แก่เกษตรกรประมาณ 1,000 ไร่ ราษฎรส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา (ข้าวพันธุ์ กข 95) และมีการจัดตั้งกลุ่มผู้ใช้น้ำ จำนวน 3 กลุ่ม เพื่อร่วมกันบริหารการใช้น้ำให้เกิดประโยชน์สุขแก่ทุกครอบครัว
และเพื่อให้โครงการเกิดประโยชน์สูงสุด เนื่องจากลักษณะการรับน้ำของแก้มลิงดอนยาวฯ จะรับน้ำจากน้ำบ่าทุ่งและน้ำฝนเป็นหลัก ซึ่งไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำในการเกษตร โครงการชลประทานนครสวรรค์ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลบางแก้ว จึงได้ประชุมหารือร่วมกันหาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการกักเก็บน้ำ ได้แก่ ก่อสร้างโครงการอาคารบังคับน้ำคลองกระดานพร้อมขุดลอกคลอง เพื่อผันน้ำจากฝั่งตะวันตกเข้ามาเติมในแก้มลิง และก่อสร้างโครงการผันน้ำจากแม่น้ำปิง-แก้มลิงดอนยาว เพื่อผันน้ำจากแม่น้ำปิงฝั่งตะวันออกเข้ามาเติมพร้อมขุดลอกเพิ่มความจุแก้มลิง ซึ่งจะดำเนินการในระยะต่อไป
จากนั้น คณะเดินทางไปยังโครงการสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าพร้อมอาคารประกอบหนองจิกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านโนนเหล็ก ตำบลโนนเหล็ก อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี การนี้ รับฟังบรรยายสรุปผลการดำเนินงานโครงการฯ จากผู้แทนกรมชลประทาน และผู้แทนเกษตรกรผู้ได้รับประโยชน์ โอกาสนี้องคมนตรีได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการดำเนินงานโครงการฯ ให้เกิดประสิทธิภาพและประโยชน์สูงสุดแก่ราษฎร จากนั้น พบปะเยี่ยมเยียนราษฎรและเยี่ยมชมพื้นที่โครงการฯ พร้อมกับร่วมปลูกต้นไม้เพื่อสร้างร่มเงาและพื้นที่สีเขียวให้แก่พื้นที่ต่อไป
โครงการสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าพร้อมอาคารประกอบหนองจิกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2563 ตามที่ราษฎรหมู่ที่ 1 ตำบลโนนเหล็ก อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี ขอพระราชทานโครงการเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของชาวบ้านที่ต้องประสบปัญหาน้ำท่วมขังในพื้นที่ทุกปี เนื่องจากในฤดูน้ำหลากระดับน้ำในแม่น้ำแควตากแดดมีระดับสูงทำให้การระบายน้ำจากคลองหนองจิกลงสู่แม่น้ำแควตากแดดไม่สามารถระบายออกจากคลองได้ โดยเฉพาะพื้นที่หมู่ที่ 1 ตำบลโนนเหล็กเป็นพื้นที่ปลายคลอง ซึ่งเป็นพื้นที่รับน้ำของตำบลทุ่งใหญ่ จำนวน 5 หมู่บ้าน และหมู่ที่ 2, 3 และ 1 ตำบลโนนเหล็ก ก่อนที่จะระบายลงสู่แม่น้ำแควตากแดด ทำให้ประสบปัญหาน้ำท่วมขังบริเวณปลายคลองหนองจิกอยู่เป็นประจำ โดยกรมชลประทานได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริดำเนินการก่อสร้างสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าพร้อมอาคารประกอบ และติดตั้งเครื่องสูบน้ำ จำนวน 2 เครื่อง อัตราการสูบน้ำ 1.00 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (ต่อ 1 เครื่อง) ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อเดือนมกราคม 2564 เพื่อระบายน้ำจากแปลงนาของราษฎรลงคลองหนองจิกและผันลงแม่น้ำแควตากแดด ช่วยให้สามารถแก้ไขปัญหาอุทกภัยในเขตพื้นที่ชลประทานฝั่งขวาเขื่อนวังร่มเกล้า ในเขตพื้นที่หมู่ที่ 2, 3 และ 1 ตำบลโนนเหล็ก และตำบลทุ่งใหญ่ จำนวน 5 หมู่บ้าน ซึ่งมีพื้นที่รับประโยชน์ประมาณ 1,500 ไร่ รวม 200 ครัวเรือน (จากพื้นที่ชลประทานฝั่งขวาเขื่อนวังร่มเกล้าทั้งหมด 24,000 ไร่) ราษฎรส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา (ข้าวพันธุ์ กข 95) สำหรับแนวทางการดำเนินงานในระยะต่อไป กรมชลประทาน พิจารณาจัดหาน้ำเพิ่มเติมเพื่อสนับสนุนให้แก่ราษฎร โดยเสนอแผนงานโครงการขุดขยายลำน้ำแม่น้ำแควตากแดด ตำบลหนองไผ่แบน อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี เพื่อแก้ไขปัญหาตะกอนดินที่ทับถมทำให้แม่น้ำตื้นเขิน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการน้ำ การระบายน้ำในฤดูน้ำหลาก และเป็นแหล่งกักเก็บน้ำในฤดูแล้ง
