โพลล์เผย “วิกฤตศรัทธาในตัวสงฆ์ ไม่ใช่ศาสนา” ทวงถามกฎหมายจัดการขั้นเด็ดขาด

ศูนย์สำรวจความคิดเห็น “นิด้าโพล” สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) เปิดเผยผลการสำรวจ เรื่อง “วิกฤตพระพุทธศาสนา !” ทำการสำรวจระหว่างวันที่ 14-16 กรกฎาคม 2568 จากประชาชนที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป และนับถือศาสนาพุทธ กระจายทุกภูมิภาค ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได้ ทั่วประเทศ รวมจำนวนทั้งสิ้น 1,310 หน่วยตัวอย่าง เกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นกับพระพุทธศาสนาในปัจจุบัน

ต้นตอวิกฤต: เมื่อ “ผ้าเหลือง” แปดเปื้อนด้วย “กิเลสทางโลก”

ผลสำรวจล่าสุดจากนิด้าโพลสะท้อนภาพวิกฤตพระพุทธศาสนาอย่างชัดเจน โดยชี้ว่าปัญหาหลักเกิดจาก “ตัวบุคคล” คือพระสงฆ์จำนวนหนึ่งที่ตัดไม่ขาดจากทางโลก มีข่าวฉาวซ้ำซาก หลงในวัตถุนิยม และมองการบวชเป็นอาชีพ สิ่งนี้ส่งผลโดยตรงให้ประชาชนกว่า 58% เสื่อมศรัทธาในตัวพระสงฆ์ อย่างไรก็ตาม ที่น่าสนใจคือคนส่วนใหญ่เกือบ 70% ยังคงศรัทธาใน “หลักธรรมคำสอน” ของศาสนาพุทธไม่เปลี่ยนแปลง แสดงให้เห็นว่าพุทธศาสนิกชนสามารถแยกแยะระหว่างพฤติกรรมของสงฆ์กับแก่นแท้ของศาสนาได้

จากความเสื่อมศรัทธาในตัวบุคคลและความเชื่อมั่นที่ลดลงในองค์กรกำกับดูแล ประชาชนจึงเรียกร้องทางออกที่เด็ดขาดผ่านกฎหมาย โดยส่วนใหญ่เห็นด้วยอย่างยิ่งให้มีการลงโทษพระที่ประพฤติผิดพระธรรมวินัยร้ายแรง สะท้อนว่า สังคมกำลังต้องการมาตรการเพิ่มขึ้น แต่ต้องการให้รัฐใช้อำนาจทางกฎหมายเข้ามาจัดระเบียบและคัดกรองบุคคลที่ไม่เหมาะสม เพื่อฟื้นฟูความน่าเชื่อถือของสถาบันสงฆ์ให้กลับคืนมา

สำหรับผลการสำรวจในครั้งนี้ มีรายละเอียดดังนี้

จากการสำรวจเมื่อถามความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นกับพระพุทธศาสนาในปัจจุบัน พบว่า ตัวอย่าง

• ร้อยละ 76.11 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง ตัดไม่ขาดจากทางโลกทำให้มีข่าวฉาวเป็นประจำ เช่น เสพยาบ้า ดื่มสุรา เล่นการพนัน ยุ่งสีกา
• ร้อยละ 45.95 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง หลงในลาภ ยศ สรรเสริญและตำแหน่งทางสงฆ์
• ร้อยละ 45.80 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง หลงในวัตถุนิยมหรือบริโภคนิยม
• ร้อยละ 40.00 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง ออกบวชเพราะมองว่าพระคืออาชีพหนึ่งที่สามารถสร้างรายได้
• ร้อยละ 29.16 ระบุว่า วัดบางแห่ง มีความเป็นพุทธพาณิชย์
• ร้อยละ 27.63 ระบุว่า วัดบางแห่ง มีการบริหารจัดการทรัพย์สิน ที่ไม่โปร่งใส
• ร้อยละ 25.42 ระบุว่า องค์กรที่ดูแลพระพุทธศาสนาอ่อนแอขาดประสิทธิภาพในการตรวจสอบป้องกัน
• ร้อยละ 23.74 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง ไม่อยู่ในหลักพระธรรมวินัยมีพฤติกรรมก้าวร้าว
• ร้อยละ 16.72 ระบุว่า ญาติโยม/ลูกศิษย์จำนวนหนึ่ง ชอบชักนำให้พระสงฆ์ประพฤติหรือทำกิจกรรมที่ผิดหลักพระธรรมวินัย และการปกครองภายในวัดไม่มีประสิทธิภาพทำให้มีข่าวฉาวเป็นประจำ ในสัดส่วนที่เท่ากัน
• ร้อยละ 13.59 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง หลงตัวเอง ชอบโฆษณาอภินิหารเกินความจริง (อวดอุตริมนุสธรรม)
• ร้อยละ 11.60 ระบุว่า วัดบางแห่ง โฆษณาชวนเชื่อให้คนทำบุญเกินตัว/เกินเหตุจำเป็น
• ร้อยละ 8.32 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง มีคำสอนที่บิดเบือนคำสอนทางพระพุทธศาสนา
• ร้อยละ 7.79 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง เน้นพิธีกรรมทางไสยศาสตร์มากกว่าคำสอนทางพุทธศาสนา
• ร้อยละ 1.68 ระบุว่า พระสงฆ์จำนวนหนึ่ง ชอบยุ่งการเมือง/เลือกข้าง
• ร้อยละ 0.46 ระบุว่า พระพุทธศาสนาในปัจจุบันไม่มีปัญหาใด ๆ เลย

ด้านความศรัทธาของประชาชนต่อศาสนาและพระสงฆ์ จากกรณีข่าวฉาวของพระสงฆ์ในปัจจุบัน พบว่า

1. ความศรัทธาในพระสงฆ์ 
   ตัวอย่าง ร้อยละ 58.40 ระบุว่า ลดลง และร้อยละ 41.60 ระบุว่า เท่าเดิม
2. ความศรัทธาในศาสนาพุทธ 
   ตัวอย่าง ร้อยละ 68.55 ระบุว่า เท่าเดิม และร้อยละ 31.45 ระบุว่า ลดลง

ท้ายที่สุดเมื่อถามถึงความคิดเห็นของประชาชนต่อร่าง พ.ร.บ. ส่งเสริมพุทธศาสนิกชนในการอุปถัมภ์ และคุ้มครองพระพุทธศาสนาที่กำหนดโทษจำคุก ปรับ หรือทั้งจำทั้งปรับ พระสงฆ์และ/หรือฆราวาส ที่มีพฤติกรรมไม่เหมาะสม พบว่า

พระสงฆ์ที่ต้องอาบัติปาราชิก หรือประพฤติล่วงละเมิดพระธรรมวินัย

• ร้อยละ 80.76 ระบุว่า เห็นด้วยมาก
• ร้อยละ 13.59 ระบุว่า ค่อนข้างเห็นด้วย
• ร้อยละ 3.82 ระบุว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย
• ร้อยละ 1.83 ระบุว่า ไม่เห็นด้วยเลย

หญิงหรือชายสมัครใจเสพเมถุนกับพระภิกษุหรือสามเณร 

• ร้อยละ 17 ระบุว่า เห็นด้วยมาก
• ร้อยละ 15.03 ระบุว่า ค่อนข้างเห็นด้วย
• ร้อยละ 3.97 ระบุว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย
• ร้อยละ 2.60 ระบุว่า ไม่เห็นด้วยเลย
• ร้อยละ 0.23 ระบุว่า ไม่ตอบ

พระสงฆ์อวดอุตริมนุสธรรม 

• ร้อยละ 63 ระบุว่า เห็นด้วยมาก
• ร้อยละ 17.56 ระบุว่า ค่อนข้างเห็นด้วย
• ร้อยละ 8.55 ระบุว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย
• ร้อยละ 4.89 ระบุว่า ไม่เห็นด้วยเลย
• ร้อยละ 0.37 ระบุว่า ไม่ตอบ

ผู้ทำการล้อเลียน ดูหมิ่น ทำให้เข้าใจผิดในสาระสำคัญของพระพุทธศาสนา 

• ร้อยละ 35 ระบุว่า เห็นด้วยมาก
• ร้อยละ 19.92 ระบุว่า ค่อนข้างเห็นด้วย
• ร้อยละ 10.84 ระบุว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย
• ร้อยละ 4.81 ระบุว่า ไม่เห็นด้วยเลย
• ร้อยละ 0.08 ระบุว่า ไม่ตอบ

ผู้กล่าวหาพระสงฆ์ให้มีมลทินโดยไม่มีหลักฐาน 

• ร้อยละ 44 ระบุว่า เห็นด้วยมาก
• ร้อยละ 20.84 ระบุว่า ค่อนข้างเห็นด้วย
• ร้อยละ 11.76 ระบุว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย
• ร้อยละ 4.96 ระบุว่า ไม่เห็นด้วยเลย