เพจ สำนักงานกิจการยุติธรรม เผยแพร่ความรู้ข้อกฎหมาย สำหรับความผิดที่พ่อแม่ ต้องรับผิดชอบหากลูกทำผิด แม้จะไม่ต้องร่วมรับผิดชอบในคดีอาญา แต่พ่อแม่ต้องร่วมรับผิดทางแพ่ง ตาม ป.พ.พ. “มาตรา 429 บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด บิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อม ต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วย เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น”
ดังนั้น แม้พ่อแม่ไม่ได้เป็นผู้กระทำผิดทางอาญา แต่ความรับผิดทางแพ่งพ่อแม่อาจจะไม่หลุดพ้นที่จะต้องร่วมรับผิดกับเด็กในทางละเมิด ยกเว้นจะพิสูจน์ได้ว่าทำหน้าที่ดูแล และระมัดระวังแล้ว
กรณีตัวอย่างของคดีความ
กรณีลูกอายุ 18 ปี ทำผิดระหว่างที่ไปเรียนหนังสือ โดยขับขี่รถจักรยานยนต์ที่บ้านไปโรงเรียน หรือ รถจักรยานยนต์ที่ใช้เป็นของเพื่อน และขณะเกิดเหตุอยู่ในช่วงเวลาไปเรียนหนังสือที่โรงเรียน มิใช่ข้อที่พ่อแม่ จะยกขึ้นปฏิเสธความรับผิดได้
เนื่องจาก ผู้เยาว์ไม่มีใบอนุญาตขับขี่รถจักรยานยนต์และพ่อแม่ทราบดีว่าลูกขี่รถจักรยานยนต์ได้ และเคยขับรถจักรยานยนต์ออกนอกบ้าน แต่พ่อแม่ไม่ได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลบุตรผู้เยาว์ โดยปล่อยปละละเลยให้บุตรผู้เยาว์ขับรถจักรยานยนต์ออกนอกบ้านทั้งที่ไม่มีใบอนุญาตขับขี่ ย่อมเสี่ยงต่ออุบัติเหตุหรือเกิดอันตรายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่นโดยง่าย
เด็กทำผิดคดีอาญา แบ่งเป็น 3 ช่วงอายุ
ขณะที่ตามกฎหมายอาญาได้กำหนดช่วงอายุเด็กและเยาวชนในการกระทำผิด โดยอ้างอิงตาม พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา(ฉบับที่ 29) พ.ศ. 2565 และพ.ร.บ.ศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553
ป.อ. มาตรา 73 เด็กอายุยังไม่เกิน 10 ปี กระทําการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด เด็กนั้นไม่ต้องรับโทษ ให้พนักงานสอบสวนส่งตัวเด็กให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองเด็ก เพื่อดําเนินการคุ้มครองสวัสดิภาพตามกฎหมาย
ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 74 เด็กอายุกว่า 10 ปี แต่ยังไม่เกิน 15 ปี กระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด เด็กนั้นไม่ต้องรับโทษ แต่ให้ศาลมีอำนาจที่จะดำเนินการ เช่น ว่ากล่าวตักเตือนเด็ก กำหนดสั่งให้พ่อแม่ดูแลลูกไม่ให้กระทำผิดอีก ส่งไปฝึกอบรม
ป.อ. มาตรา 75 ผู้ใดอายุกว่า 15 ปี แต่ต่ำกว่า 18 ปี กระทําการอันกฎหมาย บัญญัติเป็นความผิด ให้ศาลพิจารณาถึงความรู้ผิดชอบและสิ่งอื่นทั้งปวงเกี่ยวกับผู้นั้น ในอันที่ จะควรวินิจฉัยว่าสมควรพิพากษาลงโทษผู้นั้นหรือไม่ ถ้าศาลเห็นว่าไม่สมควรพิพากษาลงโทษก็ ให้จัดการตามมาตรา 74 หรือถ้าศาลเห็นว่าสมควรพิพากษาลงโทษ ก็ให้ลดมาตราส่วนโทษที่กําหนดไว้สำหรับความผิดลงกึ่งหนึ่ง
ป.อ. มาตรา 76 ผู้ใดอายุตั้งแต่ 18 ปี แต่ยังไม่เกิน 20 ปี กระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด ถ้าศาลเห็นสมควรจะลดมาตราส่วนโทษที่กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นลงหนึ่งในสามหรือกึ่งหนึ่งก็ได้
