รู้เท่าทันลองโควิด (Long Covid) ผลกระทบต่อร่างกายในระยะยาวหลังจากการรักษา COVID-19 หายแล้ว ในแต่ละบุคคลมีความรุนแรงของโรคขณะติดเชื้อที่แตกต่างกัน จึงทำให้วิธีการฟื้นฟูร่างกายก็ไม่เหมือนกัน เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมรับมือควรรู้ถึงอาการเบื้องต้นเพื่อที่จะสามารถดูแลตัวเองให้ถูกวิธีได้
ลองโควิด คืออะไร?
รศ.พญ.พรรณพิศ สุวรรณกูล อายุรแพทย์ด้านโรคติดเชื้อ คลินิกอายุรกรรม โรงพยาบาลกรุงเทพ กล่าวว่า ลองโควิด (Long Covid) เป็นภาวะหรืออาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย COVID-19 หลังจากได้รับเชื้อนาน 4 สัปดาห์ไปจนถึง 12 สัปดาห์ขึ้นไป
อาการ ลองโควิด (Long Covid)
อาการที่พบจะหลากหลายและแตกต่างกันไป ส่วนใหญ่จะพบในผู้ป่วย COVID-19 ที่เชื้อลงปอดและมีโรคเรื้อรังร่วมด้วยจนทำให้ปอดทำงานหนัก ไม่แข็งแรง จากเดิมที่ปอดมีความยืดหยุ่นก็จะเริ่มแข็งและอาจเกิดแผลหรือพังผืดต่าง ๆ ในเนื้อปอดได้ ส่งผลทำให้แลกเปลี่ยนออกซิเจนได้ไม่เต็มที่ เหนื่อยง่าย หายใจไม่เต็มปอด และมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
อาการที่พบบ่อย
มักจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย อาการของลองโควิดที่พบบ่อย เช่น มีอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง เหนื่อยง่าย อ่อนแรง หายใจลำบาก หายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม ปวดศีรษะ สมาธิจดจ่อลดลง ความจำผิดปกติ ไอ เจ็บแน่นหน้าอก ปวดกล้ามเนื้อ ข้อต่อ ท้องร่วง ท้องเสีย จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส ซึมเศร้า เครียด และ วิตกกังวล ในส่วนของภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis) สมองล้า (Brain Fog) ภาวะพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติ (Dysautonomia) ภาวะ อาการอักเสบของปลอกหุ้มเส้นประสาท (Guillain – Barre Syndrome) โรคไฟโบรมัยอัลเจีย หรือโรคปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง มีความไวในการรับรู้ความรู้สึกเจ็บปวดมากกว่าปกติ (Fibromyalgia) โรคนอนไม่หลับ (Insomnia)
หลังรักษาโควิด19 หาย ควรหมั่นสังเกตอาการตัวเอง
โดยเมื่อได้รับการรักษาจนหายจาก COVID -19 แล้ว คนไข้ควรหมั่นสังเกตอาการของตัวเอง เพราะแพทย์จะรักษาลองโควิดตามอาการเป็นหลัก หากพบว่ามีอาการตามที่กล่าวมาแล้วเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงที อาการต่างๆจะดีขึ้นตามลำดับ
นอกจากนี้การตรวจร่างกายอย่างเป็นประจำตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้รู้ทันความผิดปกติที่เกิดขึ้นและสามารถดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม และสำหรับคนที่หายจาก COVID -19 แล้วนั้นไม่แนะนำให้ออกกำลังกายมากจนเกินไป ควรเป็นการออกกำลังแบบเบา ๆ เพื่อให้ปอดไม่ทำงานหนักจนเกินไปเพื่อร่างกายจะได้ค่อย ๆ ฟื้นและปรับตัวกลับสู่สภาวะที่แข็งแรง
ภาวะลองโควิดยังไม่มีสาเหตุแน่ชัด
ภาวะลองโควิดยังไม่มีสาเหตุแน่ชัด แต่สามารถทำให้เกิดความผิดปกติกับร่างกายและจิตใจของผู้ที่หายจาก COVID-19 ได้ แพทย์แนะนำให้สังเกตตัวเองอย่างละเอียด ประเมินร่างกายตนเองอยู่เสมอ และฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกต้อง หากมีอาการที่ทำให้รบกวนการใช้ชีวิตต้องรีบพบแพทย์เพื่อรักษาทันที ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้จนรุนแรงเพราะจะส่งผลต่อร่างกายในระยะยาวได้
ข้อมูลจาก: คลินิกอายุรกรรม รพ.กรุงเทพ โทร.1719 หรือ แอดไลน์ @bangkokhospital